Wraz z rozwojem możliwości diagnostycznych i wiedzy medycznej błąd w sztuce lekarskiej występuje coraz rzadziej, a szkoda której doznaje pacjent, nie jest wynikiem błędu lecz niedbalstwa w leczeniu albo wszelkich innych uchybień lekarza, personelu medycznego bądź szpitala. W „procesach lekarskich” sądy badają raczej zachowanie się lekarza, oceniają czy dołożył on należytej staranności w wypełnianiu swoich obowiązków, aniżeli koncentrują się na kategorii błędu.
Co to jest błąd medyczny ?
Za błędem w sztuce lekarskiej możemy rozumieć jako czynność ( zaniechanie) lekarza w zakresie diagnozy i terapii, a także zachowanie, które jest sprzeczne z kanonami wiedzy i sztuki lekarskiej.
Kategorie błędów medycznych
W piśmiennictwie prawniczym oraz medycznym wprowadza się różne podziały błędów medycznych.
Najczęściej spotykany jest podział na :
- Błąd diagnostyczny
- Błąd terapeutyczny
- Błąd techniczny
Błąd diagnostyczny
Polega na mylnym stwierdzeniu nieistniejącej choroby, bądź najczęściej na nierozpoznaniu rzeczywistej choroby, pacjenta co prowadzi następnie do pogorszenia się stanu jego zdrowia. Rzeczą sądu będzie ustalenie czy błędnie rozpoznanie było usprawiedliwione występującymi objawami czy zaś wynikało z przyczyn zawinionych przez lekarza np. z nieprzeprowadzenia koniecznych badań pomocniczych, czy zaniechania konsultacji ze specjalistą . Przypadki błędu diagnostycznego występują najczęściej w chirurgii, ginekologii, np. nierozpoznanie ciąży pozamacicznej, przebicia macicy, ale i także w urologii, i kardiologii.
Błąd terapeutyczny
Do tego błędu dochodzi najczęściej w przypadku wyboru niewłaściwej metody, lub wadliwego sposobu leczenia.
Przykładami takiego błędu może być m. in. zalecenie nieodpowiedniego leku, brak pouczenia o jego stosowaniu, niewłaściwa dawka, nieskierowanie pacjenta do szpitala pomimo istnienia wskazań, uszkodzenie nerwów podczas operacji, czy zbędne przecięcie naczyń krwionośnych
Ciekawym przykładem w kategorii tego błędu jest także nieudzielenie pacjentowi możliwego w danym wypadku leczenia w tym zakresie niezbędnej rehabilitacji, które mogą ograniczyć jego cierpienia związane z bólem.
Błąd techniczny
Jest uznawany najczęściej jako zwykłe zaniedbanie bądź pomyłka.
Przykłady:
Nie otworzenie przez lekarza anestezjologa zaworu z tlenem podczas zabiegu operacyjnego czego skutkiem była śmierć pacjenta, niedokładne roztarcie tabletki podanej dziecku prowadzące do jego uduszenia, podanie w trakcie zabiegu krwi niezgodnej grupowo, co w konsekwencji doprowadziło do śmierci pacjentki.
Należy pamiętać, że błąd techniczny ze względu na możliwość powstania na każdym etapie leczenia może jednocześnie stać się błędem diagnostycznym bądź terapeutycznym.
Zgodnie z przyjętą linią orzeczniczą i piśmiennictwem do błędu medycznego nie zalicza się:
- Ustalenie nieprawidłowej tożsamości chorego,
- Pozostawienie ciała obcego w polu operacyjnym np. setonów, gazy, chust, igieł. Sąd Najwyższy uznaje je jako niedopełnienie obowiązku staranności i ostrożności przez personel medyczny.
- Niezachowanie reguł aseptyki w czasie przygotowania do zabiegu i następnie jego wykonywania np. używanie niesterylnych igieł, materiałów opatrunkowych,
- Odmowy lub opóźnienia w udzieleniu pomocy,
- Przeprowadzenia zabiegu operacyjnego na zdrowym organie zamiast na chorym.